Βιωσιμότητα

Περίπου 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι τροφής, παγκοσμίως, καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο με 1 στα 3 τρόφιμα να πετιέται. Το 30% των φρούτων και των λαχανικών που παράγονται απορρίπτονται λόγω εμφάνισης, ενώ το 28% των καλλιεργήσιμων αγροτικών εκτάσεων εκμεταλλεύεται για την παραγωγή φαγητού που απλώς σπαταλιέται. Ένας μέσος Ευρωπαίος σπαταλάει κάθε χρόνο 179 κιλά τροφής και το 17% του Ελληνικού πληθυσμού δεν καταναλώνει τις επόμενες ημέρες το φαγητό που περίσσεψε. Και όλα αυτά, ενώ 868 εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη υποφέρουν από ασιτία.

Είναι γεγονός πως η απώλεια και η σπατάλη φαγητού υπονομεύουν τη βιωσιμότητα των συστημάτων τροφής. Όταν η τροφή υπόκειται σε απώλεια ή σπατάλη, όλοι οι πόροι (συμπεριλαμβανομένων του νερού, της γης, της ενέργειας, της εργασίας και του κεφαλαίου) που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή της, φαντάζουν χαμένος κόπος. Οι τροφές αυτές συνήθως απορρίπτονται στις χωματερές, οδηγώντας σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, επιβαρύνοντας το περιβάλλον και συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή.

Οι απώλειες τροφίμων στις βιομηχανίες μπορεί να παρατηρηθούν σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας:

• Κατά την παραγωγή και τη συγκομιδή τροφίμων, όπως ο λάθος χειρισμός και οι κλιματολογικές συνθήκες.
• Κατά την αποθήκευση λόγω ανεπαρκών εγκαταστάσεων ή τεχνικών αποθήκευσης.
• Κατά την επεξεργασία και συσκευασία των προϊόντων.
• Κατά τη μεταφορά και διανομή των προϊόντων.

Η σπατάλη τροφίμων συναντάται κυρίως:

• Στα καταστήματα λιανικής όπου συνήθως συνδέεται με την περιορισμένη διάρκεια ζωής, την ανάγκη τα τρόφιμα να ικανοποιούν πρώτα το μάτι (χρώμα, μέγεθος, σχήμα), αλλά και με τη μεταβλητότητα ζήτησης του εκάστοτε προϊόντος.
• Στο σπίτι όπου συνήθως συνδέεται με την αγορά περίσσειας τροφίμων, σύγχυση σχετικά με τις ετικέτες (διάρκεια ζωής), αλλά και μη ορθή αποθήκευση των προϊόντων στο σπίτι.

Ο εβδομαδιαίος προγραμματισμός των γευμάτων σου μπορεί να αποτρέψει την αγορά έξτρα προϊόντων ή περίσσειας ποσότητας που πιθανότατα δε θα καταλήξουν σε κάποιο στομάχι και, παράλληλα, να σε βοηθήσεις να εξοικονομήσεις χρήματα. Οργάνωσε έξυπνα τις αγορές σου και συνέβαλε στην προσπάθεια μείωσης της σπατάλη των τροφίμων.

Το 30% των φρούτων και των λαχανικών απορρίπτεται λόγω εμφάνισης, χωρίς να στερείται γεύσης ή θρεπτικών συστατικών! Επιλέγοντας και τα «άσχημα» φρούτα και λαχανικά συμβάλεις στο κίνημα Zero Food Waste.

Μέχρι 10% της σπατάλης τροφίμων που προκαλείται ετήσια στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετίζεται με τις ημερομηνίες «ανάλωση έως ή ημερομηνία λήξης» («use by») και «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» («best before»). Η ημερομηνία «ανάλωση έως» ενημερώνει για την ασφάλεια των τροφίμων, δηλαδή αν παρέλθει η αναγραφόμενη ημερομηνία, μπορεί να υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης, επομένως το τρόφιμο πρέπει να πεταχτεί. Η ημερομηνία «ανάλωση έως» συναντάται κυρίως στα κρύα γαλακτοκομικά, τα μαγειρεμένα τρόφιμα ή τις έτοιμες σάλτσες. Η ημερομηνία «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» ενημερώνει για την ποιότητα των τροφίμων και αφορά τη γεύση και την υφή τους, αλλά όχι την ασφάλειά τους. Αυτό σημαίνει ότι το τρόφιμο είναι ασφαλές καταναλωθεί με το πέρας της αναγραφόμενης ημερομηνίας, αλλά μπορεί να έχει διαφορετική γεύση ή υφή. Η ημερομηνία «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» συναντάται κυρίως σε τρόφιμα μακράς διάρκειας, π.χ. κονσερβοποιημένα, κατεψυγμένα ή αποξηραμένα τρόφιμα. Ενημερώσου για τις ημερομηνίες στις συσκευασίες και ενίσχυσε την προσπάθεια μείωσης της σπατάλης των τροφίμων.

Οι ετικέτες των τροφίμων ενημερώνουν πάντα για τις ορθές συνθήκες συντήρησης του κάθε τρόφιμου. Μην ξεχνάς να ελέγξεις τις οδηγίες διατήρησης στην ετικέτα του εκάστοτε προϊόντος, προκειμένου να βελτιστοποιήσεις το προσδόκιμο ζωής του. Βάλε το ψυγείο σου στη σωστή θερμοκρασία 1 - 5οC και την κατάψυξη στους -18οC, εξοικονόμησε ενέργεια, χρήματα και συνέβαλε στην προσπάθεια μείωσης της σπατάλη των τροφίμων.

Μπορείς να φτιάξεις το δικό σου λίπασμα για τις γλάστρες ή τον κήπο σου από τα οργανικά σκουπίδια της κουζίνας με φυσική διαδικασία! Πως; Χρησιμοποιώντας φλούδες λαχανικών ή φρούτων, τσόφλια αυγών, κουκούτσια, κοτσάνια κ.α., που υπό κανονικές συνθήκες θα κατέληγαν στην χωματερή και θα επιβάρυναν το περιβάλλον, μπορείς να δημιουργήσεις οργανικό λίπασμα, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο και τη μείωση των χημικών λιπασμάτων. Ενημερώσου για την κομποστοποίηση (compost) και ενίσχυσε την προσπάθεια μείωσης της σπατάλης των τροφίμων.